In het voorjaar gaan paarden voor het eerst de weide op.  Veel paarden hebben veel op stal gestaan of buiten in de paddock of paardenbak tijdens het winterseizoen. Het voorjaarsgras lonkt maar kent ook gevaren. Vooral in het voorjaar en najaar kan een gevaarlijke stijging van het stofje fructaan in het gras zorgen voor gezondheidsproblemen bij het paard zoals hoefbevangenheid, diarree, gewichtstoename en huidproblemen.

Wat is fructaan

Het stofje fructaan valt onder de wateroplosbare koolhydraten en is een soort suiker. Onder invloed van licht wordt fructaan aangemaakt in de cellen van de plant. Voor een plant zoals gras is fructaan van groot belang. Tijdens forst beschermt het de plant tegen bevriezing en in combinatie met warmte wordt fructaan gebruikt om nieuwe plant delen te laten groeien. Bij een gebrek aan warmte, water of voedingstoffen uit de bodem, wordt fructaan als reserve opgeslagen in de plant. Het aandeel fructaan kan daardoor behoorlijk oplopen. Het is niet vreemd dat juist in het voor- en jaar veel fructaan wordt opgeslagen in het gras. Door koudere nachten onder de 5℃ wordt fructaan aangemaakt ter bescherming van de plant. Pas bij 15 ℃, voldoende licht, water en voedingstoffen zet het gras de brandstof om in groei. Kort gezegd is het fructaangehalte het hoogst bij veel zon en een gebrek aan de andere groeifactoren.

Waarom is fructaan schadelijk voor het paard

Fructaan is het enige suikertype niet volledig in de dunne darm wordt verteerd. Een groot deel stroomt door naar de dikke darm en wordt daar gefermenteerd. Grotere hoeveelheden suiker veroorzaken een disbalans in de darm. Cellulose verterende micro-organismen kunnen zich minder goed vermenigvuldigen, verkeerde bacteriën krijgen de overhand en de darmflora verzuurd. Hierdoor ontstaat te veel ammoniak, melkzuur en andere belastende stoffen. Door de disbalans in de dikke darm verhongeren de darmvlokken en worden er minder vetzuren aangemaakt en opgenomen. Dit resulteert in de praktijk eerst in dunne mest.  Een grote fructaanopname resulteert bij veel rassen in een verhoogde kans op hoefbevangenheid. Paarden met insulineresistentie reageren ook heftig op deze pieken in de bloedsuikerspiegel. Naast hoefbevangenheid uit zich dit ook in bijvoorbeeld een harde manenkam en problemen met de vacht en huid.

Onderhoud de paardenweide goed!

Kies voor een lichte bemesting van je paardenweide. Bij een bemeste weide is de kans op een hoog fructaan gehalte minder hoog! Kies bijvoorbeeld voor je eigen mest. Om wormbesmetting te voorkomen kan de eigen gecomposteerde mest worden gebruikt. Wacht minimaal een volledig zomerseizoen zodat wormeitjes zijn verdwenen door het composteren. Ook zijn er kunstmest soorten waarbij de stikstof langzaam vrijkomt. Het voordeel van vaste mest de aanwezigheid van organische stof. Dit heeft een positief effect op de micro-organismen in de bodem van de paardenweide en verbetert het vermogen om vocht vast te houden en voedingstoffen te binden. Vaste mest heeft de voorkeur omdat drijfmest vaak een hoger kaliumgehalte bevat waardoor het wortelstelsel moeilijker magnesium opneemt. Door bemesten bevat gras minder fructaan maar groeit het gras sneller en beter. Per hectare ontwikkelt zich dus meer gras. Kies daarom bij suiker sensitieve paarden voor het vertragen van de opname van gras door stripbegrazing, een graasmasker of beperk de tijd in de weide.

Fructaanindex

Op internet worden verschillende fructaanindexen aangeboden. Hier wordt berekend hoeveel risico het paard loopt om veel fructaan binnen te krijgen. Gebruik ook het gezonde verstand. Bij nachtvorst is weidegang in de ochtend onwenselijk. Daarnaast hebben 7 tips op een rij gezet om de overgang van stal naar weideseizoen goed te laten verlopen. Lees het artikel hier.

Fructaan in het ruwvoer

Ook in hooi zit fructaan. We hebber er dus het hele jaar mee te maken! Uit ervaring weten we bij Hartog dat natuurhooi in veel gevallen meer fructaan bevat dan hooi of voordroog van bemest land. Daarnaast bevat hooi of voordroog van onbemest land vaak te weinig eiwit. Laat daarom een analyse maken van uw ruwvoeders. Paarden die zeer gevoelig zijn voor suikers, en dus ook voor fructaan, kunnen het hooi geweekt aangeboden krijgen. Fructaan is een wateroplosbaar koolhydraat en kan uitgespoeld worden. Het hooi dient minimaal 1 uur geweekt worden.