Kuilgras

Kuilgras is nog nat gras dat door fermentatie geconserveerd wordt. Fermentatie is het proces waarbij micro-organismen voedingsstoffen afbreken zonder zuurstof, daarom is kuil luchtdicht verpakt. Als een pak eenmaal geopend is komt er zuurstof bij het kuilgras, er kan schimmelvorming optreden. Kuil moet daarom binnen 4-5 dagen opgevoerd worden. Schimmel kan bij paarden koliek en diarree veroorzaken.
Kuilgras is relatief energierijk. Voor paarden hoort het drogestof (DS) gehalte van kuilgras tussen de 55 en 65% te liggen. Dit wordt dan ook wel voordroogkuil genoemd. Deze voordroogkuil bevat vaak meer energie dan hooi, maar heeft niet altijd de hoeveelheid structuurvezels die een paard nodig heeft.
De kwaliteit van voordroogkuil kan redelijk worden ingeschat. Kuil van goede kwaliteit:
- Is schimmelvrij, geen witte plekken in de baal
- Heeft een frisse, licht zure geur. Bij een sterke rottingsgeur is het droge stofgehalte (ds) meestal kleiner dan 40%. Deze kuil is erg nat en minder geschikt voor paarden
Er bestaat een verschil tussen koeienkuil en paardenkuil. Koeienkuil bevat minder dan 45% aan droge stof. Koeienkuil is ook volledig afgestemd op de voedingsbehoefte van melkgevende koeien en daarom is het ongeschikt voor paarden. Koeienkuil bevat minder structuur dan paardenkuil, wat paarden juist wel nodig hebben. En koeienkuil is daarnaast zuurder en daardoor kan het bij paarden maagzweren of koliek veroorzaken. Op gras zitten van nature veel micro-organismen. Twee belangrijke micro-organismen zijn melkzuurbacteriën (de ‘goede’ micro-organismen) en de boterzuurbacteriën (de ‘slechte’ micro-organismen). Er moet daarom gezorgd worden voor omgeving waarin melkzuurbacteriën wel leven en boterzuurbacteriën niet. Melkzuurbacteriën groeien op suikers (wat in gras zit) en niet van zuurstof en vocht. Door gras te drogen, te persen of stevig aan te rijden en luchtdicht af te sluiten met plastic zijn de groeiomstandigheden ideaal voor de melkzuurbacteriën. De melkzuurbacteriën maken melkzuur waardoor het kuil zuur wordt. Na verloop van tijd wordt de kuil niet meer zuurder maar blijft het stabiel. Zo blijft de kuil goed geconserveerd en kun je het lang bewaren.
Maaien
Het tijdstip voor het maaien van kuil is in het voorjaar. Voor kuil kan het gras het beste een lengte van 30-35cm hebben.
Voordrogen, schudden en wiersen
Na het maaien blijft het gras één dag voor koeienkuil en 2-3 dagen voor paardenkuil op het land liggen. Door voordrogen verdampt water waardoor het kuil droger wordt, de ‘slechte’ bacteriën kunnen hier niet tegen. Het voordrogen werkt dus in het voordeel van de melkzuurbacteriën. Te droog kuil is echter niet goed, de afbraak van celwanden verloopt dan moeilijker. Door de langzame afbraak van celwanden komt de suiker langzamer beschikbaar voor de melkzuurbacteriën.
Voor het drogen van het gras moet het gras geschud worden. Door het schudden komt het gras verspreid over het land te liggen en kan het goed drogen. Is het gras droog genoeg dan ga je wiersen. Wiersen is het in lange banen leggen van het gedroogde gras.
In balen persen
Nadat het gedroogde gras gewiersd is wordt het met een balenpers in grote balen geperst. De machine raapt aan de voorkant het gedroogde gras op en perst het samen tot ronde of vierkante balen kuil. Na het persen worden de balen door een wikkelaar opgepakt en wordt er folie om de balen gedraaid. Door de folie is het kuil luchtdicht verpakt en kan het bewaard worden.
Voordelen van kuilgras
- Het hoeft korter dan hooi op het land te drogen, hierdoor is het minder weersafhankelijk
- Doordat het korter op het land ligt blijven er meer voedingsstoffen over in het kuil
- Voordroog kuil bevat minder stof dan hooi, hoe minder stof hoe beter voor de gezondheid van het paard
Nadelen van kuilgras
- Wisselende kwaliteit
- Kuilvoer koop je ingepakt in plastic en daardoor is het niet te controleren of het van goede kwaliteit is
- Paarden kuil is beter geschikt voor paarden, maar paarden kuil kan eerder gaan schimmelen
- Doordat kuil al een zurige geur heeft van zichzelf, is het lastig om te ruiken of het kuil beschimmeld is
- Droog kuil kan veel makkelijke verteerbare suikers bevatten, voor sommige paarden kan dit ongewenst zijn waardoor het hoefbevangenheid kan veroorzaken
- Een open baal kuil moet je sneller opvoeren dan hooi, i.v.m schimmelvorming
- Kunstmatig drogen door middel van warme lucht heeft deze nadelen niet, kijk voor meer informatie over het proces van kunstmatig drogen bij: Procesbeschrijving Grasdrogerij Hartog