Waarom ruwvoer?
Voor een optimale maag-darmwerking hebben paarden ruwvoer nodig. De grove vezels zorgen er namelijk voor dat het paard goed moet kauwen, waardoor hij speeksel aanmaakt. Hoe meer kauwbewegingen, hoe meer speeksel er wordt aangemaakt.
Bijvoorbeeld: om een kilo hooi fijn te kauwen zijn 2200 tot 2500 kauwbewegingen nodig. Een paard is hier zo’n 40 minuten mee bezig. Hierbij wordt 3,5 liter speeksel geproduceerd. Deze kauwbewegingen zijn erg belangrijk voor bijvoorbeeld het gebit. Wanneer een paard voldoende kauwbewegingen per dag maakt, slijten de kiezen gelijkmatig af en is er een kleinere kans op gebitsproblemen. Een ander voordeel van kauwbewegingen is het aanmaken van speeksel. Dit neutraliseert het maagzuur en helpt maagzweren voorkomen.
Voedersystemen voor ruwvoer
Tegenwoordig zijn veel paarden te kort bezig met het opnemen van ruwvoer. Een paard moet eigenlijk 14 tot 16 uur per dag voedsel tot zijn beschikking hebben. Het is ook belangrijk je paard niet langer dan 4 uur zonder ruwvoer te laten. We snappen dat het lastig kan zijn om je paard meerdere keren per dag kleine porties ruwvoer geven. Maak in plaats daarvan gebruik van een ruwvoer systeem, zoals de Voerbox XL of een hooinet met fijne mazen (maximaal 5 cm). Paarden hebben geen dag- en nachtritme. Het voordeel van een slowfeeder en hooinet is dus dat je zeker weet dat je paard ook in de nacht kan eten. Bestel de Voerbox XL online via onze webshop of bij een Hartog dealer.
Soorten ruwvoer voor paarden
Bij Hartog verkopen we ruwvoeder producten die gemaakt zijn van verschillende soorten ruwvoer. Zo hebben we producten op basis van luzerne, maar ook op basis van gras of een combinatie van deze twee ingrediënten. Bij deze combinatie is ook een (structuur)brok door het ruwvoer gemixt, zodat je paard meer voedingsstoffen en vezels binnenkrijgt.
Onze producten
Hartog producten op basis van gras zijn bijvoorbeeld Hartog Gras-mix en Hartog Compact Gras. Een product op basis van luzerne is de Hartog Lucerne-mix of de Hartog Digest. De Digest bevat zowel luzerne als gras en is speciaal ontwikkeld voor paarden die ondersteuning kunnen gebruiken bij het optimaal laten functioneren van hun verteringsstelsel. Bekijk onderstaande tabel voor de eigenschappen van onze producten.
| tabel 1: Hartog ruwvoeders | |
| Rijk aan natuurlijke vitaminen, mineralen en sporenelementen, laag gehalte aan zetmeel en suikers in vergelijking met hooi en kuilgras | |
| Luzerne | Allround |
| Hartog Digest | Vrij van graan en melasse, laag in suikers, verrijkt met POWERSTART®. |
| Luzerne & gras | Sportpaarden, paarden met maag- en/of darmklachten, paarden die gevoelig zijn voor stress of stressvolle situaties, paarden met een graanrijk- en/of vezelarm rantsoen |
| Gras-mix | Eitwitarm, met structuurbrok, plantaardige olie en melasse |
| Gras | Allround, speciaal geschikt voor oudere en allergische paarden |
| Compact Gras | Vervanger van gras, hooi en kuil. Stof & schimmelvrij. |
| Gras | Allround, speciaal geschikt voor oudere en allergische paarden |
Soorten ruwvoer
Gras
Gras bevat ongeveer 84% water. Dat is tot wel twee keer meer dan ander ruwvoer. Tijdens de weidegang is langer en structuurrijk gras gezonder. Om dit soort gras te kunnen vermalen in de mond, moet een paard namelijk meer speeksel aanmaken. Om een gezonde grasmat te houden, moet je regelmatig bemesten, van tijd tot tijd een keer doorzaaien en eens in de 10 tot 15 jaar de hele grasmat opnieuw inzaaien, na een reparatiebemesting. Verder is het goed om regelmatig de mest te verwijderen of het weiland door bijvoorbeeld schapen laten begrazen om wormbesmetting te voorkomen.
Waarom gras?
Gras maakt paarden blij: ze vinden het heerlijk om in de wei te lopen. Vaak zie je dat een ziek paard dat weer moet gaan eten als eerste overstag gaat voor gras. De beweging, buitenlucht, in een groep paarden lekker met je hoofd omlaag door het gras stappen. Misschien is buiten grazen nog wel belangrijker voor een paard dan het gras zelf.
Wat zijn de nadelen?
Het eten van gras wordt vaak in verband gebracht met hoefbevangenheid, koliek en diarree. Dat komt omdat paarden er te veel van eten en een teveel aan vers gras is niet gezond. Om te voorkomen dat je paard koliek krijgt of hoefbevangen raakt van gras, is het belangrijk de weidegang in het voorjaar rustig op te bouwen. Begin met een uur per dag in de wei en bouw dat met een uurtje per dag op.
Hooi
Hooi krijg je door gras te maaien en te laten drogen. Vroeger was hooi voornamelijk een vervanger van gras, maar vandaag de dag eten de meeste paarden het hele jaar door hooi. Grof hooi met lange stengels dat lekker kruidig ruikt en lichtgroen tot geel van kleur is het gezondst voor je paard. En dat is precies wat we bij Hartog gebruiken voor het ruwvoer.
Waarom hooi?
Hooi is vrij constant van kwaliteit. Als je de pakken koopt zie, voel én ruik je in grote lijnen wat je paard krijgt. Hooi heeft ook geen slechte invloed op het verteringsstelsel van je paard. Sterker nog: in principe mag een paard er onbeperkt van eten.
Wat zijn de nadelen?
Hooi kan stoffig zijn en als het niet droog genoeg was toen het van het land kwam, later nat is geworden of te lang bewaard is, kan het gaan schimmelen. Bovendien moet hooi droog en op een geventileerde plaats bewaard worden.
Kuilhooi
Kuilhooi is niet helemaal gedroogd gras. Logischerwijs bevat kuilhooi meer vocht dan hooi en omdat het veel grofstengeliger, minder eiwitrijk en droger is, wordt dit ook wel voordroogkuil genoemd. Het gras wordt, voordat het compleet op het land gedroogd werd, in kuilbalen geperst. Met plastic wordt het voer luchtdicht afgesloten. In de kuilbaal ontstaat een biochemisch proces, waardoor melkzuurbacteriën in het gras zich vermeerderen. Hierdoor wordt het product geconserveerd. Kuilvoer voor koeien is bruiner, zuurder en natter dan het voer dat gezond is voor paarden. Daarom gebruiken we bij Hartog uitsluitend droog, hardstengelig kuilhooi. Zo ben je verzekerd van het beste ruwvoer voor jouw paard.
Waarom kuilhooi?
Kuilhooi wordt opgeslagen in plastic balen. Deze balen kunnen buiten worden opgeslagen en dat bespaart ruimte in bijvoorbeeld je schuur. Ook is kuilhooi vochtiger dan hooi en veel minder stoffig. Daarom is het bijvoorbeeld geschikt voor paarden met gevoelige luchtwegen.
Wat zijn de nadelen?
De kwaliteit van kuilhooi is minder constant dan die van hooi, omdat kuilhooi afhankelijk is van de manier waarop het product geconserveerd wordt. Ook bevat het minder ruwe celstof en meer eiwit dan hooi, waardoor het minder geschikt is voor koliekgevoelige paarden. Daarbij moet je opletten dat je paard niet te veel kuilhooi eet.
Snijmais
Voor snijmais gebruiken we de hele plant, niet alleen de kolf. Met snijmais bedoelen we gehakselde en ingekuilde mais. Door het luchtdicht afdekken (inkuilen) ondergaat de mais in grote lijnen hetzelfde proces als kuilhooi. Melkzuurbacteriën zorgen ervoor dat er een conserveringsproces plaatsvindt. Snijmais bevat veel energie, redelijk veel vezels en weinig tot geen eiwitten. Dit maakt het een ideale aanvulling op het dieet van je paard.
Waarom snijmais?
Veel mensen gebruiken snijmais om schrale paarden dikker te krijgen, maar de meningen over of dit gezond is, zijn verdeeld. Snijmais kan inderdaad een dikmaker zijn en de vezels zijn goed voor een paard. Dit betekent echter niet dat – als je paard ondergewicht heeft – je alleen snijmais moet voeren.
Wat zijn de nadelen?
Het zetmeel in snijmais kunnen paarden veel minder goed verteren dan bijvoorbeeld varkens en koeien. Soms zie je dat paarden er koliek van krijgen. Dat betekent dat snijmais op de spijsvertering kan slaan. Sommige paarden kunnen moeilijk wennen aan de zure smaak van kuilmais
Stro
Stro is gedroogde stengels van granen, koolzaad of vlas. Tarwestro vormt voor de meeste paarden geen delicatesse, maar ze lusten het wel. Het stro is vrij zacht en vormt daarom ook een comfortabel bed. Na het oogsten van bijvoorbeeld granen blijven de stengels met de lege aren achter op het land. Deze gedroogde plantenstengels worden opgerold of samengeperst en soms gehakseld om als stalstrooisel gebruikt te worden. Stro moet ruim de tijd hebben gehad om op het veld af te sterven en moet compleet zongedroogd zijn voordat het verder wordt verwerkt.
Waarom stro?
Het vormt een comfortabel bed in de stal en daarnaast kunnen paarden er wat van knabbelen. Als je genoeg ander ruwvoer aanbiedt, kan het voor paarden prettig en gezond zijn om wat stro bij te eten. De grove vezels zijn gezond voor je paard en hij verveelt zich minder als hij op stal staat.
Wat zijn de nadelen?
Een paard dat weinig hooi en gras krijgt en grote hoeveelheden stro eet, kan verstoppingen in zijn maagdarmstelsel krijgen. Daarnaast bevat een gemiddelde baal tarwestro best wat stof en dat is niet geschikt voor paarden met gevoelige luchtwegen.
Luzerne
Luzerne is een vlinderbloemig gewas dat je gedroogd en gehakseld aan je paard kunt voeren. De gemaaide luzerneplanten moeten een halve dag op het land drogen. Daarna worden ze op het land gehakseld en naar onze fabriek gebracht. Daar wordt de luzerne kunstmatig gedroogd. Vanwege het snelle droogproces behoud je de voedingswaarde, maar verandert de structuur van het eiwit in de plant. Hierdoor wordt het makkelijker verteerbaar voor paarden. Bij onze teelt gebruiken we geen stikstof kunstmest. Wortelknol-bacteriën binden de stikstof uit de lucht met als resultaat volledig verteerbare eiwitten in de plant.
Waarom luzerne?
Luzerne bevat weinig suiker maar veel bouwstoffen, vitamines, mineralen en sporenelementen. Omdat de verteerbaarheid van de eiwitten zo hoog is, mest je paard veel minder als hij luzerne krijgt.
Wat zijn de nadelen?
Luzerne alleen is niet goed voor een paard, het beste is om het samen met hooi te geven. In pure luzerne is de calcium-fosforverhouding niet optimaal. Als je grote hoeveelheden (meer dan 2 kg) pure luzerne zou geven, zou het calciumgehalte in het voer te hoog zijn. Maar wanneer je onze kant-en-klare Hartog Lucerne-mix geeft en niet het hele rantsoen van je paard uit luzerne bestaat, is er geen enkel gevaar.
De grote voordelen van ruwvoer
Ruwvoer is meer dan alleen brandstof. Het is niet alleen belangrijk voor een goede en gezonde spijsvertering, ook heeft kauwen bij paarden een ontspannende werking. Ook produceert een paard bij de vertering van ruwvoer warmte, waardoor hij dus bijvoorbeeld makkelijker warm blijft bij lagere temperaturen. Ten slotte is foerageren voor een paard essentieel om natuurlijk gedrag te kunnen vertonen. Wanneer je paard zich niet natuurlijk kan gedragen, veroorzaakt dit stress.
Hoeveel kilo ruwvoer per paard per dag?
Hoeveel kilo ruwvoer je paard nodig heeft, is helemaal afhankelijk van het droge-stofgehalte van het ruwvoer. Dit is het gewicht van het product zonder water. Een paard heeft dagelijks 1 tot 1,5 kg droge stof uit ruwvoer per 100 kilo lichaamsgewicht nodig voor een goed functionerend spijsverteringsstelsel. Omdat ruwvoer een natuurproduct is, kan het droge-stofpercentage afwijken van het gemiddelde.
Bijvoorbeeld: een paard van 600 kg heeft 6 tot 9 kg droge stof uit ruwvoer per dag nodig. In tabel 2 hieronder is berekend hoeveel je van elk soort ruwvoer per dag moet voeren om een paard van de dagelijkse droge-stofbehoefte uit ruwvoer te voorzien. Je kunt natuurlijk ook kiezen voor een combinatie van verschillende soorten ruwvoer. Wanneer een paard een gedeelte van de dag in de wei staat en in de avond op stal met hooi kan hij behoefte hebben aan een combinatie.
| tabel 2: rekenvoorbeeld ruwvoerbehoefte paard 600 kg | ||
| 6 kg droge stof | 9 kg droge stof | |
| Gras | 40 kg gras | 60 kg gras |
| Voordroogkuil | 10 kg voordroogkuil | 15 kg voordroogkuil |
| Hooi | 7,1 kg hooi | 10,5 kg hooi |
Onbeperkt ruwvoer bij te dikke paarden?
Wanneer je een paard hebt dat snel dik wordt, kan het een uitdaging zijn om een goed voerbeleid op te zetten. Paarden die onbeperkt ruwvoer tot hun beschikking hebben, zullen uiteindelijk vanzelf stoppen met eten wanneer ze genoeg hebben. Wanneer je een paard hebt dat nu nog niet onbeperkt ruwvoer kan eten, houd dan in gedachten dat dit proces tijd nodig heeft. In het begin zal een paard veel te veel gaan eten, maar wanneer hij doorheeft dat er altijd hooi is, zal het paard vanzelf rustiger gaan eten van zijn ruwvoer. Verder zorgt te weinig ruwvoer ook voor stress en frustratie bij een paard. Dit zorgt op zijn beurt voor een stijging van het insulineniveau, wat weer zorgt voor overgewicht.
Ruwvoer voor paarden met overgewicht
Bij paarden met overgewicht is het belangrijk om genoeg ruwvoer te geven, maar let hierbij wel op wat voor soort ruwvoer je geeft. Zo is hooikuil een energierijk ruwvoer, met minder vezels dan droog, grofstengelig hooi. Je kunt een dikker paard beter grof, langstengelig hooi met een lage voederwaarde geven. Je paard krijgt wel genoeg vezels en kan genoeg kauwen, maar krijgt niet te veel energie binnen. Voor paarden met overgewicht hebben we de volgende producten:
- Hartog Digest: bevat weinig suikers en zetmeel. Gebruik in combinatie met ander ruwvoer.
- Hartog Compact Gras: geschikt als compleet ruwvoer.
Al onze paardenvoer producten kun je online kopen in de webshop of via een Hartog dealer. Een handige tool om te bepalen of je paard een gezond lichaamsgewicht heeft is de Body Condition Scoring Sheet.
Ruwvoer voor sportpaarden
Ruwvoer is voor elk paard essentieel. Dus ook voor paarden die veel moeten presteren. Ondanks het feit dat de focus voor sportpaarden vaak ligt op krachtvoer, is ruwvoer nog veel belangrijker. Waar bij te dikke paarden droog, grofstengelig hooi wordt aangeraden kan het rantsoen van een sportpaard ruwvoer bevatten met meer voedingswaarden, zoals eiwitten en energie. Luzerne is bijvoorbeeld een hele goede bron van eiwitten. Je kunt je sportpaard onbeperkt ruwvoer aanbieden in de vorm van droog, grofstengelig hooi met een aanvulling van rijker ruwvoer. Sportpaarden die krachtvoer krijgen zijn ook gebaat bij het mengen van krachtvoer met ruwvoer, bijvoorbeeld Hartog Lucerne-mix.
Ruwvoer voor oude paarden
Een paard zonder ruwvoer is geen optie. Voor oude paarden zijn er verschillende en soms dure oplossingen op de markt. Een van die oplossingen zijn slobbers. Het probleem van slobbers is dat ze vaak te weinig structuur bevatten om de darmen van het paard te prikkelen en gezond te houden. Je kunt de slobber mengen met Hartog Lucerne-mix of Hartog Gras-mix om het voer van je paard meer structuur te geven. Zelfs paarden met gebitsproblemen kunnen dit vaak goed weg krijgen. De Hartog Grasbrok en Hartog Luzernebrok zijn prima geschikt om geweekt te worden, waardoor ze ideaal zijn voor oudere paarden.
Neem contact met ons op
Heb je vragen over ruwvoer voor paarden of wil je advies voor jouw paard? Neem dan contact met ons op via 0229 58 12 32 of stuur je e-mail naar verkoop@hartog-lucerne.nl. Je kunt tevens onderstaand contactformulier invullen.
